T.S. Eliot gọi tháng Tư là tháng tàn ác. Nhưng không phải cho các dịch giả chuyên nghiệp và phiên dịch viên chuyên về tin tức chính trị. Trong năm 2016, tháng tàn bạo nhất có lẽ là tháng mười một, khi họ (cùng với phần còn lại của thế giới) đến sự thật kinh hoàng là họ sẽ bị mắc kẹt với Donald Trump trong ít nhất 4 năm tới.
 
Chúng tôi đã viết về một số lý do khiến Donald Trump rất khó dịch: sự thô bỉ, những lời nói hoàn toàn không có ý nghĩa, từ ngữ pha trộn. Nhưng bây giờ, khi ông thực sự trở thành tổng thống của Hoa Kỳ, có nhiều yêu cầu cao hơn. Và bạn nghĩ rằng trở thành Tổng thống có nghĩa là Trump sẽ chú ý đến bài phát biểu của mình hơn, bạn đã sai.
 
Vì vậy, đây là một bản tóm tắt nhanh chóng cách dịch và phiên dịch đang đối phó với tuần đầu tiên của tổng thống Trump.
 
Tong thong Trump trong dich thuat
 
 
1. Kết thúc câu của ông đi.
 
Trừ khi ông đọc một bài diễn văn viết sẵn, kiểu nói của Trump có thể được mô tả như "dòng ý thức". Nó giống như ông ấy bắt đầu nói về một chủ đề và sau đó mất một vòng loanh quanh, thường để lại những suy nghĩ ban đầu chưa hoàn thành.
 
Như Christiane Abel, một giáo sư Pháp và phiên dịch viên cho Bộ Ngoại giao Mỹ, nói với LA Times:
 
"Có một số điều làm cho cuộc sống của một phiên dịch viên dễ dàng hơn. Khi mọi người kết thúc câu của họ...đúng cấu trúc ngữ pháp...khi người nói bắt đầu nói và bạn kiểu hiểu được người đó đi đâu, bạn có thể giải mã ý nghĩa tiềm ẩn"
 
Đó không phải là Trump. Và trong khi than vãn của phiên dịch viên người Pháp thu hút được sự chú ý của giới truyền thông, tiếng Pháp là ngôn ngữ khó dịch nhất đối với Tổng thống mới. Ví dụ, như phiên dịch viên tiếng Nhật Agness Kaku giải thích với tờ Washington Post:
 
"Tiếng Anh là một ngôn ngữ subject-prominent - có thể hiểu một câu tiếng Anh chỉ bằng cách biết ai hoặc cái gì là chủ ngữ. Tiếng Nhật, mặt khác, đòi hỏi phải dõi theo các chủ ngữ của cuộc hội thoại."
 
Trong bài phát biểu của Trump, Kaku nói, rất dễ theo dõi chủ ngữ - "“it’s about him, it’s about the enemy" Nhưng các chủ đề và dụng ý của trong câu của ông ấy thường rất khó nắm bắt, làm việc dịch thuật sang tiếng Nhật khó khăn hơn. "Nó chỉ trôi qua", cô nói "Bạn chỉ phải phán đoán như một dịch giả, nếu khả năng đó không tốt. Bạn không nên đoán.
 
Từ "Yuge!" trong tiếng Quan thoại nói như nào ?
 
Trump thường xuyên sử dụng những từ ngữ phóng đại và cường điệu, mà sẽ rất khó để dịch sang ngôn ngữ khác. Ví dụ, theo LA Times, "huge", “enormous” và  “tremendous” tất cả khi dịch sang tiếng Trung Quốc sẽ là:  "da"hoặc "big". Phần lớn sự khoác loác của ông đều bị mất trong bản dịch.
 
Trump cũng chọn một số ẩn dụ không may mắn, như Soraya Caicedo, điều hành sản xuất cho một chương trình thanh tiếng Úc Tây Ban Nha, chỉ ra:
 
"Khi ông nói Mexico là kẻ hiếp dâm, ông nói về tội phạm nhưng ông ấy nói rằng Trung Quốc đang cưỡng hiếp Mỹ, ông nói về kinh tế", bà Caicedo nói "Chúng tôi không thể dịch nó theo nghĩa đen là "Trung Quốc đang lạm dụng tình dục nước Mỹ"
 
Về cơ bản, như Agness Kaku ghi trên tờ Washington Post, những tổng thống trước chú ý đến việc mọi người trên thế giới để tâm đến từng tự họ nói. Họ đã cố gắng để tránh bị hiểu sai. Nhưng Trump thì không. Khi cô nói với tờ Washington Post, "Tôi không chắc chắn nếu ông ấy hiểu điều đó. Tôi không nghĩ rằng ông ấy quan tâm"
 
Tweets, Bị mất trong bản dịch
 
Rõ ràng, Tổng thống Trump sẽ không nghe theo lời khuyên của cự Phó Tổng thống Biden "trưởng thành" và hạ Twitter xuống. Thương xót thay, tweets hiện tại có tối đa 140 ký tự. Nhưng nói ngắn gọn đó là con dao hai lưỡi. Ngay cả người Mỹ thường phải vật lộn để giải thích ý nghĩa một cách chính xác và tác động đến chính sách từ những dòng tweets của ông. Và nó gây khó khăn cho các dịch giả để cung cấp một bản dịch một cách nhanh chóng và chính xác, đủ để đáp ứng một thế giới đầy lo sợ (Rõ ràng, bản dịch máy không đủ trong tình huống này).
 
Ví dụ, theo tờ Washington Post:
 
"Với việc giới hạn ký tự và tốc độ khủng khiếp, sẽ rất khó để lưu hành bản dịch cho những dòng tweets của Trump đã được đăng. "Tôi thực sự nhìn thấy những thứ phát nổ chỉ trong vài giờ" Kaku nói.
 
Và LA Times lưu ý rằng "Weibo, phiên bản Twitter của Trung Quốc, ngày càng bị lấp đầy bằng những câu hỏi về ý nghĩa của các từ ngữ như "no nothing", một tham chiếu đến tweet của Trump: "“I HAVE NOTHING TO DO WITH RUSSIA – NO DEALS, NO LOANS, NO NOTHING!"
 
Việc sử dụng Twitter của Trump đã dẫn đén sự nhầm lần với một hãng thông tấn Đài Loan, bởi vì họ đã không nhận ra châm chọc trong tweet của ông ấy "Thật thú vị khi Hoa Kỳ bán cả tỷ đô vũ khí cho Đài Loan nhưng tôi lại không nhận được bất kỳ một cuộc gọi chúc mừng nào". 
 
Với người nói tiếng Tây Ban Nha, Transfluent có một phiên bản chuyên nghiệp để dịch feed Twitter của Trump.
 
Trump đã có tên tiếng Trung bằng cách nào ?
 
Ngay cả dịch tên của Trump cũng là một thách thức trong tiếng Trung, tên chính thức của ông trong Bộ Ngoại giao Trung Quốc là Te Lang Bu, theo USA Today.
 
Nó được dịch là "phi thường, sáng chói và nổi tiếng". Có một bản dịch khác là "không bình thường, lớn tiếng và thô tục" làm cái tên có chút châm biếm.
 
Trong khi đó, các tu sĩ Đạo giáo đang thúc đẩy một phiên bản Trung Quốc của tên Trump "Chuan-Pu" chứa từ Trung Quốc là "sông", để cân bằng tính bốc lửa của Trump, theo báo USA Today. Chúc may mắn với điều đó.
 
Đừng đổ lỗi cho biên dịch
 
Các dịch giả đều sợ mọi người sẽ đổ lỗi cho họ với bất kỳ mâu thuẫn và sự mơ hồ trong các bản dịch của họ.
 
Vì vậy, nếu bạn đang đọc một bản dịch từ cái gì đó Trump nói và nó không có ý nghĩa, chỉ cần nhớ: người dịch đã cố gắng làm tốt nhất có thể những gì họ được giao.