Khi bạn đang kinh doanh các dịch vụ ngôn ngữ, bạn có xu hướng nói về dịch thuật và phiên dịch, mà quên rằng nếu bạn không ở cùng ngành thì khó có thể hiểu được sự phức tạp của ngành này. Hãy đọc bài viết sau để có cái nhìn sâu hơn vào ngành công nghiệp này.
Chúng ta hãy xem xét một số sự kiện và con số.
- 30/9 là ngày lễ của vị thánh bảo trợ dịch giả, St. Jerome. Đó cũng là kỷ niệm là Ngày Quốc tế dịch. Thánh Jerome là người đã dịch Kinh Thánh sang tiếng Latin.
- William Shakespeare, Jules Verne và Agatha Christie là tác giả được dịch nhiều nhất theo Translationum Index của UNESCO.
- Sau Kinh Thánh, Pinnochio là cuốn sách được dịch nhiều thứ hai.
- Thuật ngữ Latin cho "to move from one place to another" là nguồn gốc của từ "translate"
- Các văn bản gốc bằng tiếng Nga và tiếng Pháp cho Chiến tranh và Hòa Bình có 460.000 ngàn từ. Bản dịch tiếng Anh tăng khoảng 100.000 từ.
- Các ngôn ngữ nguồn (ngôn ngữ gốc) được dịch sang ngôn ngữ khác nhiều nhất là tiếng Anh, tiếng Nhật, tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha, Ý, Nga và Đức.
Lịch sử
Dịch thuật có một chiều dài lịch sử. Các ví dụ đầu tiên là bản dịch Kinh Thánh sang tiếng Latinh và dịch các văn bản Phật giáo sang tiếng Trung Quốc. Chúng được thực hiện trong thiên niên kỷ đầu tiên. Kể từ đó, dịch thuật đã đóng một vai trò quan trọng trong việc cải cách các giáo sĩ, trường học, phát triển của các nền văn hóa và sự lây lan của chủ nghĩa tư bản và nhà nước quốc gia trên toàn thế giới. Nhưng bản dịch đã không được nghiên cứu có hệ thống cũng như không có được nhiều chú ý tìm hiểu cho đến những năm 1970 hoặc 1980.
Các học giả đã biết rằng dịch thuật có ý nghĩa chính trị - đạo đức và sự phức tạp về khái niệm khoảng đầu thế kỷ 21. Hơn nữa, họ nhận ra rằng dịch thuật ảnh hưởng đến các khía cạnh khác nhau của cuộc sống và công nghiệp, như tôn giáo, văn học, giáo dục, thủ tục tư pháp, giải trí, nghiên cứu khoa học, ngoại giao quốc tế, nhập cư và hành chính công.
Phức tạp và khó khăn
Trong thời đại ngày nay, dịch thuật thường được trình bày như là một mô hình truyền thông để chuyển ý nghĩa giữa hai ngôn ngữ.
Dịch thuật có nhiều ý nghĩa - những ý tưởng liên kết một văn bản, cụm từ hoặc một từ khác và di chuyển, vận chuyển hoặc chuyển đổi từ nơi này sang nơi khác. Nhưng nó không đơn giản. Chúng tôi phải xem xét nhiều từ có thể có nhiều ý nghĩa và hầu hết trong số chúng chỉ đơn giản là không có thể dịch sang ngôn ngữ khác. Vì vậy, bạn có thể không phải lúc nào cũng có từ thay thế khi dịch thuật.
Chữ trong tài liệu và bản chất của ngôn ngữ đích có thể góp phần vào sự khó khăn khi dịch thuật. Nó cũng phục thuộc vào kiến thức về từ vựng trong các trường hợp cụ thể. Mặc dù dịch theo nghĩa đen thì rất dễ, chỉ cần thay thế từ này với một từ khác, kết quả có thể không được chính xác và thực sự có thể sai. Nắm bắt ý tưởng và khái niệm đằng sau từng câu chữ là một trong những điều khó khăn nhất trong dịch thuật. Để hiểu một ngôn ngữ hoàn toàn, một người phải hiểu được văn hóa nơi ngôn ngữ được sinh ra.
Không chỉ về từ ngữ
Từ quan điểm của một dịch giả chuyên nghiệp, dịch thuật không chỉ có từ ngữ. Nó đi vào chi tiết những gì liên quan đến từ ngữ. Đây là lý do tại sao kiến thức về các vấn đề của bản dịch rất tinh túy. Dịch giả được đào tạo trong nhiều năm để phát triển chuyên môn, những kiến thức cần thiết trong việc dịch thuật, có nghĩa là học những khái niệm phức tạp trong nghệ thuật, âm nhạc, kinh doanh, tài chính, luật, công nghệ và khoa học. Những nỗ lực học hỏi rất cần thiết để làm các công việc của một dịch giả.
Nó là để truyền đạt một cách chính xác các khái niệm trong những rào cản do ngôn ngữ gây ra. Nhưng ngôn ngữ không phải chỉ về từ ngữ, như là những từ được sử dụng trong ngôn ngữ chỉ là những biểu tượng được dùng để minh họa ý nghĩa, ý tưởng, khái niệm hoặc thông điệp cơ bản. Như vậy, dịch giả không chỉ dịch lời nói hoặc ngôn ngữ mà là những ý tưởng cần được hiểu bởi nền văn hóa khác.
Các câu hỏi thường gặp nhất và dịch giả mới vào nghề gặp phải là về số lượng ngôn ngữ họ nói. Trong khi có những dịch giả có thể nói nhiều hơn hai ngôn ngữ, họ không nhất thiết phải đa ngôn ngữ. Nhiều người nói được nhiều thứ tiếng lại không thể dịch. Họ theo đuổi việc học ngôn ngữ khác bởi vì họ yêu thích ngôn ngữ, vì các sắc thái của văn bản trong ngôn ngữ ban đầu của nó rất cao siêu hay tinh tế, mà không thể dịch được; và bởi vì họ muốn đọc các tác phẩm khác trong trong các ngôn ngữ khác nhau. Một dịch giả, mặt khác có mong muốn có người khác hiểu được những từ viết bằng một ngôn ngữ khác.
Nó sẽ là thảm họa nếu một dịch giả chỉ thấu hiểu ngôn ngữ chứ không phải ý tưởng. Những tham vọng của dịch giả không nên chỉ tập trung vào ngôn ngữ, nên tập trung vào nội dung. Tìm hiểu về thế giới và các nền văn hóa khác nhau. Ngôn ngữ gắn liền với văn hóa, hiểu biết văn hóa sẽ giúp bạn hiểu được ngôn ngữ tốt hơn.
Tại Dịch thuật Chuẩn chúng tôi có đội ngũ dịch giả không chỉ am hiểu về ngôn ngữ các nước mà còn có kiến thức sâu rộng về nền văn hóa các nước, điều đó là lý do vì sao dù là dịch thuật chuyên ngành hay dịch thuật công chứng thì mỗi bạn dịch đều chuẩn xác.
